Dienend Leiderschap in bedrijf en maatschappij           

Drs. Ed Voerman                 

De principes van “Servant-Leadership”, ofwel “Dienend Leiderschap” zijn in 1970 voor het eerst geformuleerd door Robert K. Greenleaf  in zijn essay : ‘The Servant as Leader’. Greenleaf onderzocht jarenlang binnen AT&T waarom werknemers juist bij dit bedrijf wilden werken.  Conclusie:  in organisaties waar het dienend aspect in gedrag en beleid t.a.v. medewerkers, klanten en ‘duurzaamheid’ centraal staan, vertaalt de bedrijfscultuur zich in welzijn van medewerkers en een positief bedrijfsresultaat.

Belangrijke kernkwaliteiten  van de “servant-leader” zijn o.a. luisteren en het bieden van ondersteuning  bij de ontwikkeling van talenten. Servant-leadership is geen soft leiderschapstype, ook al staat het haaks op het “Powermodel”, dat nog steeds veel bedrijven en organisaties domineert.

Een uitgangspunt van “servant-leadership” is dat ieder mens op zijn of haar plek in de maatschappij en het gezin een leider is. “Servant-leadership” is daardoor een universeel concept voor het leven van alle dag met wortels die heel ver teruggaan (lees maar na: Mat. 23:11 of Luc. 22:26).

Verslag:

Voerman leverde wat hij had beloofd: een boeiend en wervend verhaal over de vorm van leiderschap  die hem op het lijf geschreven bleek te zijn. Althans, dat maakten de aanwezigen op uit de anekdote waarin hij zijn kennismaking met dienend leiderschap schetste.

Voerman ving aan met een schets van zijn carrière, nadat hij afstudeerde als econoom in Rotterdam. Hij volgde de raad op van een van zijn docenten: “Ga eerst zo ver mogelijk weg van hier werken en bepaal pas daarna wat je verder gaat doen”.  Het bleek een gouden advies. Hij werkte voor een Nederlands-Amerikaans bedrijf een aantal jaren in Colombia en vervolgens Brazilië. De belangrijkste les leerde hij vanaf zijn tweede jaar als expat: de eenvoudigste mensen waar je mee werkt hebben zeer veel te melden. Ze weten dingen die je niet op de universiteit leert. Luisteren is belangrijkste management tool.  Na 8 jaar kwam hij terug in Amsterdam, geheel “ontnederlandst”. Wat nu? Hij maakte een businessplan, begon met een omzet van nul (“Dat is pas echt!”) en bouwde geleidelijk  een logistiek bedrijf op met hoofdvestiging in Den Haag en vestigingen in Rusland en verschillende Afrikaanse landen. Het ging van goed tot beter.  Is dit nu alles, de zin van het leven? In toevallig gesprek met een Amerikaan concludeerde die: “You are a servant leader”.  Een onbekend begrip. Zo maakte hij kennis met de Greanleaf Society en de management principes die in de jaren 70 werden ontwikkeld door Robert Greenleaf.  Maar hoe introduceer je het principe in je eigen bedrijf? In ieder geval niet top down de strot van je medewerkers  door. Beleid, voorbeeld geven, gelijdelijkheid, doorzetten, alles of niets, luisteren en bovenal geduld zijn trefwoorden die hoorden bij de implementatie. Voerman refereerde ook aan de filosofie van Plato als werkmodel. Nadat hij zijn bedrijf had georganiseerd volgens het Greenleaf model besloot hij het principe uit te rollen over Europa.  Daartoe werd de Greanleaf  Association  Europe opgezet. Deze organiseert workshops en trainingen voor individuen en teams, begeleidt ook bedrijven en vestigde de Servant Leadership Academy.  Vooral het ”Young Professional” traject levert veel op, zowel voor de deelnemers als voor de verspreiding van deze managementstijl.  In Nederland zijn inmiddels zo’n 700 ondernemers gecertificeerd.

Jan-Willem Henfling

Meer informatie: www.gcsl.eu

Ed Voerman(1940):  economie gestudeerd, hierna 8 jaar gewerkt en gewoond in Zuid-Amerika. Oprichter van Voerman International (1986), hoofdkantoor in Den Haag en 7 vestigingen in Oost-Europa en Afrika. Activiteiten : transport, verhuizingen, logistiek, verzekeringen.
Huidige functie : commissaris en aandeelhouder.

Meer informatie: www.gcsl.eu