Extra: buiten het aangekondigde programma  en op locatie:

Verslag

De deelnemers ontmoetten elkaar bij een kop koffie (aangeboden door de gemeente Utrecht) in de ontvangsthal van het Stadskantoor Utrecht, direct naast Utrecht Centraal aan de kant van de Jaarbeurs. De inleider en mede-organisator van deze excursie en emeritus hoogleraar aan de UvU zat ons op te wachten samen met twee studenten. Een wiskundige en een theoretisch natuurkundige. Zonder enige twijfel hadden zij, totdat de CCIV deelnemers zich meldden, voordeel van een wijze les. Zij hadden als taak om de reguliere bezoekers rond te leiden, terwijl Siersma zich met de CCIV groep van een 10tal belangstellenden bezighield.

Wiskunde is inderdaad schoonheid als je de gebruikte algorithmes grafisch weergeeft en wiskunde wordt dan zomaar kunst! Dat gaat overigens niet helemaal vanzelf, want de bedenkers van de formules gebruikten wel een speciaal ontworpen programma om hun ideeen zichtbaar te maken. De kleuren, glansplekjes en driedimensionele suggestie is slimme software, net als het webprogramma dat ik gebruik terwijl ik dit uittyp.  IMAGINARY is een tentoonstelling met ruim 50   deels prachtige, soms vreemde abstracte figuren. Een klein aantal figuren is driedimensioneel geprint op een 3D printer. Bijzonder interessant was het om te zien dat ook reeds in de jaren 50 3D demo's werden gemaakt van dit soort formules, maar dat was toen een kwestie van klei boetseren en papier knippen  en plakken in model. Al die objecten zijn gemaakt door wiskundigen met behulp van computers en printers die ze bedienen.  Zoals een schilder met  een penseel, kan de wiskundige spelen met formules en zo beelden creeren die de beschouwer aan het denken zetten.  Simpele formules geven de fascinerende ‘oervormen’, die al dan niet gecombineerd schilderijen en beelden opleveren. Net zoals je bij een bezoek aan het Singer Museum niet hoeft te weten hoe verf wordt gemengd, kun je van deze beelden genieten zonder je de wiskunde van vroeger te herinneren. Op de tentoonstelling stonden ook aanraakschermen, waarop we zelf onze eigen varianten konden maken door parameters te wijzigen. Voor de simnpele zielen lagen ook enkele zeer intrigerende stapels plastic vormen op een tafel, waarmee mozaieken werden gemaakt. We zagen dat je dan schijnbaar repeterende structuren krijgt die toch niet exact repeteren. Ook dat is wiskunde. Althans …. dat beweerde de emeritus hoogleraar en wie bben ik om daaraan te twijfelen. Heb ik meer van wiskunde begrepen na dit bezoek? ja en nee. Ja; ik heb gezien dat wiskunde meer is dan een hulpmiddel bij het maken van statistische en andersoortige berekeningen en dat formules die je 3D laat "uitbeelden" de meet fantastische beelden oplevert. Nee: ik heb helaas niet veel meer van wiskunde begrepen. Maar ik weet wel zeker dat alle deelnemers enthousiast terugkeerden naar huis. En … als CCIV leerden we dat een excursie ookerg interessant kan zijn!

Jan Willem Henfling

IMAGINARY laat het grote publiek, kennismaken met wiskunde in haar volle breedte, kracht en met name haar schoonheid. Deze tentoonstelling is tussen 6 en 24 februari te bezichtigen in Utrecht. Verdere gegevens en een catalogus  staan op de website www.imaginarymaths.nl.  Wilt u de tentoonstelling nog elders zien? Kijk op de website. . 

Dirk Siersma (1943) studeerde wiskunde in Amsterdam. Hij promoveerde in 1973 en was vele jaren hoogleraar wiskunde aan de Universiteit Utrecht. Hij  was ook voorzitter van de commissie cTWO, die een nieuw wiskundeprogramma voor havo-vwo ontwierp. Op dit moment is hij als emeritus actief in het wiskundig onderzoek en tevens lid van de stuurgroep, die de tentoonstelling IMAGINARY in Nederland organiseert. Hij was intensief betrokken bij het ontwerpen van de tentoonstelling, die In Duitsland ontstond en van daaruit verder door de wereld trok .

Bijna niet te geloven … maar zelfs als je niet meer weet wie Pythagoras was, kun je zoiets straks in Utrecht maken. Tenminste … je moet wel het verschil weten tussen een en twee en zo….