Was de “Barmhartige Samaritaan” echt een nette vent?
Peter Korver en Jan van Hooff
8, 15 en 22 november 2017, 20:00 uur; Spieghelkerk, Nieuwe ’s-Gravelandseweg 34, Bussum; Toegang € 18
Het conflict tussen wetenschap en godsdienst is iets uit een ver verleden. De wetenschap lijkt de onbetwiste winnaar. Adam en Eva hebben nooit bestaan en onze voorouder delen we met de Chimpansee. Geen God in beeld. Toch …. branden we soms een kaarsje in een kapel of bij de foto van een overledene. Kunnen we het niet laten religieus te zijn? Zit religie in onze genen? Had religie een voordeel tijdens onze “struggle to be the fittest”?
Enkele boeken die deze vragen onderzoeken werden recent internationale bestsellers. Yuval Noah Harari schreef “Homo Deus”
en Carel van Schaik kwam met “Het Oerboek van de Mens”.
In drie avonden bespreken we, onder leiding van Peter Korver en Jan van Hooff, deze opzienbarende publicaties.
8 november: De evolutie van barmhartigheid.
Het Oude Testament zou je de ondertitel “Eigen Volk eerst” kunnen meegeven. Het Nieuwe Testament vraagt wie je naaste is. Predikant Korver diept de parabel van de Barmhartige Samaritaan uit en bioloog van Hooff geeft een naturalistische verklaring: “De Samaritaan hielp, omdat dit hem uiteindelijk winst opleverde.” Inleiding Korver lees deze HIER of als Pdf MET OOK WAT FOTO’S VAN DE AVOND.
Na deze inleiding op het thema en de boeken die centraal staan in deze serie lezingen, gaf van Hooff een zeer heldere en levendige toelichting op de essentie van het vaak misbegrepen concept van evolutie en stelde de vraag of “moraliteit” bestaat in de natuur en kan ontstaan in een evolutionair proces. We hebben geen samenvatting van zijn hand, maar HIER enkele punten die aan de orde kwamen.
Tijdens de discussie vroeg iemand naar de overeenkomst tussen Trump en Bokito. De tijd was te kort om hierop in te gaan, maar Jan van Hooff gaf enige tijd geleden antwoord reeds:
15 november: Wat is eigen aan de mens?
Wat is het ‘eigen-aardige’ van de mens? Peter Korver ging gedetailleerd in op de rol van “naastenliefde” in de belangrijkste levensovertuigingen (boeddhisme, christendom, islam, jodendom en humanisme) en concludeerde dat zorg voor elkaar een belangrijke rol speelt in alle levensovertuigingen, dus dat dit kennelijk iets heel universeel menselijks is. Het kan niet anders, dan dat “naastenliefde” deel uitmaakt, of is gaan uitmaken van onze “eerste” natuur. De tekst van Korver’s lezing is HIER weergegeven. Jan van Hooff volgde hem op in een betoog dat al onze zekerheden over de typische menselijke eigenschappen als empathie en sympathie en pesten en plagen in twijfel deed veranderen. Enkele you tube filmpjes zocht ik uit geinspireerd door zijn betoog. Kijk HIER. De foto’s die op de twee avonden gemaakt werden zijn HIER te zien.
22 november: De mens wordt God, of toch niet helemaal?
Met de kennis opgedaan tijdens de voorgaande avonden debatteren we over de consequenties van “Homo Deus” en “Het Oerboek” voor onze kijk op mens, maatschappij en religiositeit.
Inleiding Korver bij de derde avond HIER
Inschrijven
Ds. Peter Korver () is remonstrants predikant te Hilversum en tevens voorganger van de vrijzinnigen te Bussum. Daarnaast is hij supervisor van studenten aan het remonstrants seminarium van de VU en het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen. Hij werkte daarvoor 20 jaar als docent geschiedenis in het middelbaar onderwijs. Hij is geboren en getogen te Naarden.
Prof.Dr. Jan van Hooff (1936) is primatoloog en emeritus hoogleraar ethologie en socio-ecologie aan de Universiteit van Utrecht. Hij groeide op in Burgers Dierenpark, waar zijn ouders directeuren waren en studeerde biologie te Utrecht (Nico Tinbergen) en Oxford (Desmond Morris). Hij en zijn studenten en promovendi bestudeerden de sociale processen, het sociaal gedrag en de sociale organisatie van dieren, in het bijzonder primaten zoals orang-oetans en chimpansees. Hij werd publiek bekend door optreden in De Wereld draait door en Pauw en Witteman. Twee bekende promovendi van hem zijn o.a. Carel van Schaik en Frans de Waal.
Literatuur:
Yuval Noah Harari (2016); Homo Deus; Uitgeverij Thomas Rap; ISBN 9789400404540 Youtube TED over zijn concept.
Carel van Schaik en Kai Michel (2016); Het oerboek van de mens; Uitgeverij Balans; ISBN: 9789460034794 (hardcover) 9789460030475 (ebook) en 9789460030468 (paperback) VPRO TV interview
coordinatie: Jan Willem Henfling