Geen mens is een eiland, je komt ter wereld in een familie, een cultuur, een maatschappij en zoveel voor jou heeft al plaatsgehad, waar je, zonder het te weten, al deel van uitmaakt. Ivan Boszormenyi-Nagy (1920- 2007), een Hongaars-Amerikaanse psychiater en psychotherapeut ontwikkelde de contextuele therapie die hij gebruikte in gezinnen om scheve verhoudingen te herstellen; om in de balans van geven en ontvangen vooral recht te doen aan wie tekort komt. Deze therapie beoogt de geestesgesteldheid van de psychiatrische patiënt te verbeteren door de naaste familie te betrekken bij de behandeling vanuit het idee dat de speciale band van bloedverwantschap van familieleden troost en ondersteuning kan bieden.

Ethische opvattingen spelen hierbij een grote rol omdat hij vond dat wederzijdse ondersteuning van wezenlijk belang is om families bijeen te houden. Hij zag het als de taak van de gezinstherapeut om de familiale kernwaarden van trouw en vertrouwen te bevorderen. Deze loyaliteit is bij Nagy’s werk ook intergenerationeel. Tussen de generaties bestaat een existentiële band: het kind moet loyaal zijn aan zijn ouders omdat het door zijn ouders ontstaat. Hierbij is er sprake van een primaire (bij de geboorte ontstane) en secundaire (bij opvoeding en verzorging ontstane) loyaliteit. Verstoring van de loyaliteit kan ernstige gevolgen hebben. Saskia nodigt ons uit als toehoorders om te kijken door de bril van het contextuele gedachtengoed naar ons eigen leven en naar onze maatschappij. In wat voor gezin groeide ik op en hoe kleurde dat mijn leven? Wat hebben ontwikkelingen als de opkomst van de woke-beweging en populistische stromingen ons te zeggen?

Ds. Saskia van Meggelen (1967) is predikant van de Protestantse Wilhelminakerk, dit is haar vijfde gemeente. Zij schoolde zich in het contextueel pastoraat en is eindredacteur van het kwartaalblad ‘Contextuele Berichten’, een uitgave voor contextueel werkers. Ook schrijft zij voor Theologie.nl artikelen over Bijbelse en christelijk-maatschappelijke thema’s.