Pacifisme in tijden van oorlog ?

Link naar de tekst van de lezing

Woensdag 18 september spreekt Willem de Haan over pacifisme in tijden van oorlog. De Haan (1957) is socioloog, oud journalist en pacifist. Hij werkte onder andere voor het programma Argos van de VPRO en maakte meerdere documentaires voor de HUMAN. In 1979 was hij een zogenaamde ‘totaalweigeraar’: hij weigerde de dienstkeuring en wilde geen beroep doen op de wet Gewetensbezwaren. Dat leverde hem een celstraf op van 18 maanden.

In zijn lezing gaat Willem in op de geschiedenis van het pacifisme: Waar komt het vandaan? Was het ooit een sterke beweging? Zijn er successen te vieren? Pacifisten zijn in tijden van oorlog niet geliefd. Toch leert de geschiedenis dat geweldloos verzet wel degelijk effectief kan zijn. Welke lessen kunnen we trekken uit de geschiedenis van het pacifisme?

Vervolgens vertelt de Haan over zijn persoonlijke geschiedenis: afkomstig uit een onderwijzersgezin waarin het spelen met pistolen taboe was, zijn maatschappelijke betrokkenheid en zijn radicale keuze voor totaalweigeren.

Tot slot geeft hij zijn visie op de oorlog in Oekraïne. Wie aangevallen wordt heeft het recht zich te verdedigen en dat gebeurt volop met Westerse steun. Er is sprake van voortdurende escalatie, maar de vraag is of dat de wereld veiliger maakten vrede in Oekraïne brengt. Er is een massaal geloof in militaire oplossingen ontstaan, maar de geschiedenis leert dat bijna alle oorlogen eindigen met onderhandelingen. Steeds meer analisten zien inmiddels geen oplossing op het slagveld. Wordt agressie beloond als je zou onderhandelen en compromissen sluit? En zo ja: wat is het alternatief?

Willem de Haan werkte 40 jaar als journalist bij diverse omroepen, en maakte vele nieuwsitems, interviews, reportages en onderzoek verhalen. Hij deed jarenlang onderzoek naar de Schipholbrand van 2005 waarover hij ook een boek publiceerde met Trouw journalist Bart Zuidervaart. Op dit moment werkt hij aan een boek over de geschiedenis van het totaalweigeren in Nederland. Hij is ook betrokken bij de oprichting van een Nieuwe Vredesbeweging in Nederland. Voor meer informatie: www.willemdehaan.nl